Chào bạn, Việc nắm bắt các thông tin liên quan đến việc giao dịch cổ phiếu quỹ cũng là một chiến lược tốt để đầu tư chứng khoán thành công. Ở bài viết này mình sẽ giúp bạn giải đáp thắc mắc “Cổ phiếu quỹ là gì?” và những mục đích, ý nghĩa và ứng dụng mà có thể bạn chưa biết về cổ phiếu quỹ trong hoạt động của doanh nghiệp và đầu tư. Cùng bắt đầu nhé!
Việc doanh nghiệp chào bán cổ phiếu ra công chúng thường là một cách hiệu quả để huy động vốn. Tuy nhiên, sẽ có những thời điểm mà doanh nghiệp có thể muốn mua lại một lượng cổ phiếu đã phát hành này.
Khi đó, lượng cổ phiếu do chính doanh nghiệp mua lại được gọi là Cổ phiếu quỹ.
[mailmunch-form id=”1056843″]
Vậy, Cổ phiếu quỹ là gì?
Cổ phiếu quỹ là cổ phiếu được chính doanh nghiệp phát hành mua lại bằng nguồn vốn hợp pháp và nắm giữ như các nhà đầu tư bình thường khác.
Lượng cổ phiếu này sẽ không được tính vào số lượng cổ phiếu đang lưu hành.
Đặc trưng cơ bản của cổ phiếu quỹ
Về bản chất công ty nắm giữ cổ phiếu quỹ cũng giống như việc các nhà đầu tư bình thường khác nắm giữ cổ phiếu phổ thông. Tuy nhiên, cổ phiếu quỹ có một số đặc trưng cơ bản khác so với cổ phiếu thông thường sau:
1. Cổ phiếu quỹ được mua lại bởi công ty phát hành sẽ làm giảm số lượng cổ phiếu lưu hành trên thị trường.
2. Cổ phiếu quỹ không được trả cổ tức, không có quyền biểu quyết, quyền mua cổ phiếu mới.
3. Số cổ phiếu quỹ nắm giữ bởi công ty phát hành bị hạn chế theo quy định của pháp luật (Tức là tổng số cổ phiếu quỹ không được vượt quá tỷ lệ vốn hóa do luật pháp quy định)
4. Sau khi mua xong, doanh nghiệp có quyền hủy cổ phiếu quỹ, hoặc giữ lại và bán ra thị trường khi cần huy động vốn.
5. Khi mua/bán cổ phiếu quỹ thì doanh nghiệp KHÔNG được phép ghi nhận lãi lỗ, mà chỉ ghi nhận tăng giảm nguồn vốn và thặng dư vốn cổ phần.
Tại sao doanh nghiệp lại mua cổ phiếu quỹ?
Việc mua cổ phiếu quỹ hay không được doanh nghiệp thực hiện căn cứ vào tình hình tài chính hiện tại của công ty hoặc được điều tiết theo chính sách riêng của từng doanh nghiệp.
Tuy nhiên, sẽ có 1 số lý do cơ bản sau mà doanh nghiệp mua lại cổ phiếu quỹ:
1. Mua để bán lại
Doanh nghiệp phát hành cổ phiếu sẽ hiểu rõ nhất về giá trị nội tại về cổ phiếu do mình phát hành ra.
Theo đó, các công ty mua cổ phiếu để làm cổ phiếu quỹ để hướng tới tối ưu khoản đầu tư từ nguồn tiền nhàn rỗi bằng chính cổ phiếu công ty mình vào thời điểm dự báo giá có thể tăng mạnh.
Ngoài ra, việc mua cổ phiếu của chính mình trong giai đoạn thị giá cổ phiếu giảm sâu so với giá trị nội tại của cổ phiếu sẽ đem đến kỳ vọng gia tăng hiệu quả đầu tư khi giai đoạn khó khăn của thị trường qua đi. Và thị giá lúc này đã phục hồi.
Thực tế, tận dụng lúc thị trường tích cực, nhiều doanh nghiệp đã bán lượng cổ phiếu quỹ mua vào với giá thấp trước đó ở mức giá cao.
Dù khoản chênh lệch không được hạch toán vào lợi nhuận, nhưng vẫn giúp cải thiện dòng tiền, làm tăng thặng dư vốn cổ phần trên báo cáo tài chính.
Ví dụ:
Ngân hàng TMCP Techcombank: 6 tháng lãi 352%
Ngân hàng TMCP Kỹ Thương Việt Nam (Techcombank – TCB) là ví dụ điển hình của việc hưởng lợi từ mua bán cổ phiếu quỹ.
Tháng 9/2017, TCB chi 4.404 tỷ đồng mua lại 172,35 triệu cổ phiếu từ cổ đông lớn là HSBC làm cổ phiếu quỹ với giá 23.445 đồng/cp.
Nửa năm sau, vào tháng 3/2018, TCB bán hơn 93 triệu số cổ phiếu này với giá 91.000 đồng/cp, tức cao gấp gần 4 lần giá mua vào.
Sau đó, bán nốt 64,4 triệu lượng cổ phiếu còn lại với giá 128.000 đồng/cp, cao gấp 5,5 lần giá mua.
=> Như vậy, thông qua việc đầu tư vào chính cổ phiếu do mình phát hành ra trong khoảng nửa năm, Techcombank sinh lợi trung bình 352%.
Ngoài ra việc mua đi bán lại để thu lợi, doanh nghiệp cũng có thể sử dụng lượng cổ phiếu quỹ này để bán cho cổ đông chiến lược. Nhằm mục đích huy động vốn.
Ví dụ:
Tháng 8/2019 Vietjet đã mua 18 triệu cổ phần làm cổ phiếu quỹ trị giá 2.347 tỷ đồng để bán cho nhà đầu tư chiến lược với giá thỏa thuận
2. Nhằm tăng quyền kiểm soát doanh nghiệp
Động thái mua lại cổ phiếu cũng là một biện pháp giúp doanh nghiệp tránh khỏi các thế lực khác gom mua cổ phiếu khi giá lao dốc để thao túng, nhằm nắm quyền kiểm soát doanh nghiệp.
Thậm chí, đây cũng có thể là bước đệm cho doanh nghiệp thực hiện giảm vốn điều lệ thông qua việc mua và sau đó hủy số cổ phiếu quỹ đã mua.
3. Nhằm đảm bảo lợi ích cho các cổ đông
Mua lại cổ phiếu cũng là cách mà doanh nghiệp đứng lên đảm bảo cho lợi ích cổ đông khi giá cổ phiếu đi xuống.
Lúc này, lượng cổ phiếu lưu hành trên thị trường sẽ giảm, hạ nguồn cung, tạo động lực cổ phiếu tăng giá trở lại.
Việc giảm số lượng cổ phiếu lưu hành cũng là một cách tăng giá trị 1 cổ phần cho cổ đông.
Trên thực tế, các doanh nghiệp tính đến chuyện mua cổ phiếu quỹ khi giá cổ phiếu giảm mạnh và sâu. Việc mua lại cổ phiếu giúp bình ổn giá thị trường và gia tăng giá trị và tạo niềm tin cho cổ đông.
4. Thu hồi cổ phiếu ESOP
Các doanh nghiệp cũng có thể thực hiện mua lại cổ phiếu ESOP (Employee Stock Ownership Plan) của người lao động (thường là các lao động đã nghỉ việc) làm cổ phiếu quỹ…và sau đó dùng chính số cổ phiếu này bán lại cho người lao động trong doanh nghiệp (với mức giá ưu đãi) nhằm tạo động lực cho người lao động.
5. Giúp các chỉ số tài chính (ROE, EPS…) được cải thiện
Việc mua cổ phiếu quỹ sẽ làm giảm lượng cổ phiếu đang lưu hành, tăng các chỉ số hiệu quả hoạt động tính trên nguồn vốn như thu nhập trên cổ phần (EPS), tỷ suất sinh lời trên vốn chủ sở hữu (ROE)…
Qua đó khiến định giá cổ phiếu trở lên hấp dẫn hơn.
Doanh nghiệp mua bán cổ phiếu quỹ như thế nào?
Nhằm tránh việc doanh nghiệp phát hành thao túng giá cổ phiếu nên việc thực hiện mua bán cổ phiếu quỹ bị hạn chế bởi quy định của pháp luật, cụ thể:
Doanh nghiệp phát hành có quyền mua lại không quá 30% tổng số cổ phần phổ thông đã được chào bán ra thị trường
Nguyên tắc xác định giá mua bán cổ phiếu quỹ: Việc mua bán cổ phiếu quỹ sẽ thực hiện theo phương thức khớp lệnh hoặc thỏa thuận theo nguyên tắc tính như sau:
- Giá đặt mua ≤ Giá tham chiếu + (Giá tham chiếu * 50% Biên độ dao động giá cổ phiếu)
- Giá đặt bán ≥ Giá tham chiếu – (Giá tham chiếu * 50% Biên độ dao động giá cổ phiếu)
Trong mỗi ngày giao dịch, công ty đăng ký giao dịch giao dịch cổ phiếu quỹ theo phương thức khớp lệnh chỉ được đặt lệnh giao dịch với tổng khối lượng tối thiểu 3% và tối đa 10% khối lượng giao dịch đã đăng ký.
Tra cứu thông tin cổ phiếu quỹ của doanh nghiệp ở đâu?
Cổ phiếu quỹ là một trong những thành phần cấu tạo nên vốn chủ sở hữu của doanh nghiệp nên sẽ được thể hiện ở mục vốn chủ sở hữu trong báo cáo tài chính của doanh nghiệp đó,
Ví dụ:
CTCP Bóng đèn Điện Quang (Mã: DQC) thông báo mua lại 3.7 triệu cổ phiếu vào tháng 1.2019 và đã mua xong vào cuối tháng 3.
Trên bảng Cân đối kế toán, phần Vốn chủ sở hữu sẽ cung cấp thông tin về chi phí mà doanh nghiệp bỏ ra để mua cổ phiếu quỹ…
Vậy…3.7 triệu cổ phiếu được DQC mua lại với giá bao nhiêu?
Lấy phần chi phí DQC bỏ ra mua cổ phiếu trong kỳ chia cho số lượng cổ phiếu đã mua trong kỳ, ta có thể tính ra mức giá (bình quân) cho 1 cổ phiếu quỹ mà DQC mua lại trong kỳ.
Tức là: 100 tỷ đồng / 3.7 triệu CP = 27.000 đồng/CP
Hoặc bạn lấy 167 tỷ đồng / 6.8 triệu CP = 24.6k/CP để ra mức giá vốn bình quân cho toàn bộ cổ phiếu quỹ mà DQC đang nắm giữ.
Ngoài ra, để theo dõi những thông tin liên quan đến việc mua bán cổ phiếu quỹ bạn có thể thường xuyên đọc tin tức tại Cafef.vn hay Vietstock.vn để cập nhật.
Xem thêm: Quỹ ETF là gì? Cách kiếm lợi nhuận từ quỹ ETF (đầu tư thụ động)
Công ty mua lại cổ phiếu quỹ có tốt hay không?
Việc công ty mua lại cổ phiếu quỹ có tính tác động 2 mặt đối với hoạt động của doanh nghiệp cũng như các nhà đầu tư, cụ thể:
Mặt tích cực:
- Giúp tăng giá cổ phiếu trong ngắn hạn. Làm cơ cấu cổ đông cô đặc hơn, làm giảm khả năng pha loãng thu nhập EPS…
- Trong trường hợp giá cổ phiếu giảm sâu, mua cổ phiếu quỹ còn như 1 lời khẳng định rằng doanh nghiệp vẫn đang hoạt động tốt.
- Giúp doanh nghiệp có thể tối ưu khoản đầu tư từ nguồn tiền nhàn rỗi bằng chính việc đầu tư vào cổ phiếu công ty mình
- Tạo niềm tin tích cực đối đối nhà đầu tư rằng công ty vẫn đang hoạt động tốt.
Mặt tiêu cực:
- Việc mua cổ phiếu quỹ có thể không làm gia tăng giá trị gì cho doanh nghiệp.
- Thậm chí còn làm giảm phần vốn đầu tư cho các dự án mới, ảnh hưởng đến triển vọng tăng trưởng của doanh nghiệp trong dài hạn.
- Việc mua cổ phiếu quỹ cũng có thể gia tăng rủi ro do tăng hệ số nợ/vốn chủ sở hữu.
- Ngoài ra, 1 góc khuất nữa của việc mua cổ phiếu quỹ đó chính là tính bất cân xứng thông tin giữa ban quản trị, lãnh đạo doanh nghiệp và một bên là các cổ đông nhỏ lẻ.
Kết luận:
Như vậy, có thể thấy, cổ phiếu quỹ là cổ phiếu do chính công ty phát hành ra cổ phiếu đó mua lại. Công ty có thể sử dụng cổ phiếu quỹ như một kênh đầu tư hiệu quả khi có dòng vốn nhàn rỗi nhằm gia tăng giá trị thặng dư và dòng tiền trong doanh nghiệp, cổ phiếu quỹ cũng được ví như chiếc “chìa khóa vàng” nâng đỡ, hỗ trợ giá cổ phiếu của chính công ty mình trong giai đoạn khủng hoảng…
Tuy nhiên, việc phải dành một lượng tiền lớn để mua lại cổ phiếu có thể khiến doanh nghiệp gặp rắc rối với dòng tiền. Làm thiếu hụt nguồn vốn để mở rộng sản xuất kinh doanh. Hoặc nếu những thông tin đưa ra không được thực thi đúng như kế hoạch thì niềm tin của cổ đông, nhà đầu tư sẽ rất dễ bị tổn thương. Là một nhà đầu tư, bạn cần thật sáng suốt trước khi đưa ra một quyết định mua-bán bất cứ một cổ phiếu nào.
5/5
5/5
