quỹ-etf-là-gì

Quỹ ETF là gì? Cách kiếm lợi nhuận từ quỹ ETF (đầu tư thụ động)

Có lẽ, khi tìm hiểu về đầu tư đâu đó bạn đã từng nghe đến một vài khái niệm: Chỉ số VN-index (chỉ số chứng khoán Việt Nam), chỉ số VN30; Chỉ số Dow Jones (chỉ số ngành công nghiệp Mỹ); Chỉ số S&P500… đó đều là những chỉ số biểu tượng cho một ngành, một thị trường gồm nhiều công ty đã được niêm yết trên sàn chứng khoán, hoặc có thể là những tài sản có thể giao dịch khác như vàng, bất động sản, ngoại hối, thậm chí cả Bitcoin… Vậy những chỉ số như trên thì có ý nghĩa gì và có thể ứng dụng thế nào trong đầu tư? Hãy cùng mình tìm hiểu ngay bên dưới nhé…

etf-la-gi (8)

Bạn từng biết: “Đầu tư chứng khoán là việc mua cổ phiếu của những công ty đã lên sàn chứng khoán“. Nhưng có bao giờ bạn tự hỏi: “liệu tôi có thể đầu tư vào cả 1 ngành, một thị trường hay giá trị của một loại tài sản nào đó như Bitcoin… ” chưa?

Mình xin trả lời là hoàn toàn được! Bởi:

Giờ đây, thông qua các quỹ ETF bạn hoàn toàn có thể đầu tư tương lai phát triển của một ngành, một thị trường, một chỉ số như chỉ số VN-index, chỉ số VN30… hay thậm chí là giá của các loại tài sản như Bitcoin…

Nói cách khác: Thay vì mua 1 cổ phiếu riêng lẻ, với ETF, nhà đầu tư sẽ mua cả 1 nhóm cổ phiếu thuộc 1 lĩnh vực nhất định. Bằng cách nào? Câu trả lời ở bên dưới…

Vậy quỹ ETF chính xác là gì?

ETF là tên viết tắt bằng tiếng anh của cụm từ “Exchage Traded Fund” hay còn gọi là “Quỹ Hoán Đổi Danh Mục”, được lập ra với mục đích mô phỏng tỷ suất sinh lợi của chỉ số cổ phiếu, trái phiếu, hàng hóa hoặc một loại tài sản nào đó.

etf-la-gi (9)

Ví dụ: Bạn nhận định chỉ số VN30 sẽ tăng trong dài hạn, bởi đây là chỉ số đo lường trung bình giá cổ phiếu của 30 công ty mạnh nhất được niêm yết trên sàn chứng khoán Việt Nam. Hơn nữa, nhìn vào lịch sử giá bạn thấy qua các năm, chỉ số này đều tăng và chưa có dấu hiệu ngừng lại, bạn muốn đầu tư để mô phỏng theo tỷ suất sinh lợi chỉ số này (nếu như trước đây, chưa có các quỹ ETF, muốn đầu tư, bạn phải mua tất cả cổ phiếu 30 công ty này và tính toán theo tỷ trọng nhất định) thì bây giờ, bạn chỉ cần mua chứng chỉ quỹ của một quỹ ETF mô phỏng theo chỉ số VN30 là có thể đầu tư.

quy-etf-la-gi
Biểu đồ đo lường chỉ số VN30 - Nguồn VN-Direct

Đặc trưng của quỹ ETF

– ETF mang đặc điểm của quỹ đầu tư, bạn có thể xem ETF là hình thức đầu tư tổng hợp, khi đầu tư vào ETF đồng nghĩa bạn đang giao dịch với một loại tài sản gộp chung, có thể là chỉ số chứng khoán VN30 (rổ 30 cổ phiếu mạnh nhất Việt Nam), hay cổ phiếu công nghệ Trung Quốc đến trái phiếu lợi suất cao, vàng thỏi giao ngay.

– ETF mang đặc điểm của cổ phiếu khi được niêm yết và giao dịch trên sàn chứng khoán, vì bạn có thể mua bán chứng chỉ quỹ như việc mua bán một mã cổ phiếu

– Chi phí quản lý thấp, dễ dàng đầu tư giao dịch do được niêm yết và thanh khoản được đảm bảo

– Phù hợp với những nhà đầu tư muốn đầu tư thụ động, đánh cược vào xu hướng của thị trường hay chỉ số mà mình muốn đầu tư, nếu như đầu tư vào một mã cổ phiếu thì bạn phải phân tích cơ bản, phân tích kỹ thuật để dự đoán về giá cổ phiếu hay tương lai của công ty đó, còn thông qua quỹ ETF bạn chỉ cần đánh giá xu hướng, triển vọng của ngành, thị trường mà bạn muốn đầu tư.

Ai có thể tham gia đầu tư quỹ ETF: Bởi những đặc trưng như trên nên bất cứ ai, kể cả nhà đầu tư nhỏ lẻ cũng đều có thể tham gia giao dịch ETF. Nhưng đặc biệt phù hợp với những nhà đầu tư muốn đầu tư thụ động, không có nhiều thời gian để phân tích nhiều công ty trong một thị trường rộng lớn.

Xem thêm: Cổ tức là gì? Hướng dẫn cách để nhận được cổ tức?

Lợi ích khi đầu tư vào Quỹ ET

etf-la-gi (10)

– Đa đạng hóa danh mục đầu tư (với chi phí thấp):

Do ETF được cấu thành từ danh mục cổ phiếu mô phỏng danh mục cổ phiếu của chỉ số tham chiếu, khi nhà đầu tư nắm giữ chứng chỉ quỹ ETF cũng có nghĩa là họ đang nắm giữ một danh mục có tỷ trọng giống như chỉ số mà quỹ ETF đang mô phỏng.

– Không đòi hỏi hiểu biết chuyên sâu về từng cổ phiếu cụ thể:

Việc đầu tư vào từng mã chứng khoán riêng biệt đòi hỏi nhiều thời gian để phân tích cổ phiếu và thời điểm giao dịch. Điều này ngày càng trở nên khó khăn hơn khi số lượng cổ phiếu niêm yết ngày một nhiều hơn, thậm chí lên tới hàng ngàn mã cổ phiếu.

– Đầu tư vào thị trường chứng khoán một cách dễ dàng:

Với sản phẩm quỹ ETF, nhà đầu tư sẽ đầu tư vào một rổ chỉ số, dễ theo dõi và phù hợp với các nhà đầu tư nhỏ lẻ, không chuyên nghiệp hoặc các nhà đầu tư nước ngoài, các nhà đầu tư tổ chức. Ngoài ra, việc đầu tư vào một rổ chứng khoán (đầu tư theo chỉ số) cũng hạn chế hiện tượng thị trường bị lạm dụng, thao túng.

– Thu hút vốn đầu tư gián tiếp nước ngoài:

ETF là cách nhanh nhất để nhà đầu tư nước ngoài tiếp cận thị trường chứng khoán Việt Nam. Do cơ chế quỹ mở, nhà đầu tư nước ngoài không bị hạn chế sở hữu số lượng chứng chỉ quỹ ETF nắm giữ. Thông qua quỹ ETF, nhà đầu tư nước ngoài cũng sẽ gián tiếp sở hữu những cổ phiếu đã đạt tỷ lệ sở hữu nước ngoài tối đa mà họ không thể mua được trực tiếp. Tuy nhiên, lưu ý rằng, nhà đầu tư nước ngoài sẽ không nhận lại được những cổ phiếu đã đạt tỷ lệ sở hữu nước ngoài tối đa này khi thực hiện lệnh hoán đổi bán ETF, vì công ty quản lý quỹ sẽ bán phần vượt tỷ lệ sở hữu nước ngoài và hoàn trả nhà đầu tư tiền mặt tương ứng..

– An toàn:

Quỹ ETF thường cho vào rổ của mình những cổ phiếu mạnh nhất, có tích thanh khoản cực cao, có xu hướng tăng giá dài hạn trong tương lai, những cổ phiếu kém hấp dẫn sẽ không có cửa vào rổ ETF. Ngoài ra những cổ phiếu trong rổ của quỹ ETF còn thường được cấc nhà đầu tư chuyên nghiệp đưa vào tham chiếu trong danh mục đầu tư của mình.

Hiện nay, có những quỹ ETF nào?

etf-la-gi (11)

TTCK Việt Nam hiện nay có 4 quỹ ETF bao gồm:

– Quỹ FTSE Vietnam Index ETF. FTSE Vietnam Index ETF là quỹ đầu tư chỉ số đầu tiên tại Việt Nam được Deutsche Bank AG thành lập vào ngày 15/01/2008 với số vốn ban đầu là 5.1 triệu USD. …

– Quỹ VanEck Vectors Vietnam ETF. …

– Quỹ iShares MSCI Frontier 100 ETF. …

– Quỹ ETF VFMVN30. (là quỹ được giao dịch phổ biến nhất, được niêm yết trên sàn chứng khoán thành phố Hồ Chí Minh với mã chứng khoán là E1VFVN30)

Xem thêm: Chỉ số tài chính #4: Chỉ số P/E là gì? Vì sao chỉ số P/E lại rất được các đầu tư quan tâm?

Cách thức hoạt động của quỹ ETF

Sẽ có 03 thành phần chính tham gia vào hoạt động của quỹ ETF:

etf-la-gi (12)
  • Các quỹ ETF (ETFs)
  • Người được ủy quyền (Athorized Participants – APs)
  • Chỉ số được mô phỏng (Thị trường chứng khoán; vàng, bđs…)

Khi đầu tư vào quỹ ETF cũng chính là hình thức bạn giao dịch chứng chỉ quỹ (CCQ) của ETF, tương tự với hình thức mua bán 1 cổ phiếu riêng lẻ do 1 công ty phát hành.

Một mã cổ phiếu thì do một công ty phát hành, vậy còn chứng chỉ quỹ (CCQ) được hình thành từ đâu? 

Trả lời:

Mỗi ngày, quỹ ETF sẽ công bố số lượng và tỷ trọng từng cổ phiếu để tạo thành một rổ cổ phiếu mà quỹ ETF đó muốn mô phỏng theo.

Ví dụ: Quỹ VFM mô phỏng theo chỉ số VN30.

etf-la-gi (1)
Tỷ trọng 30 cổ phiếu được quỹ xây dựng tại ngày 19/11/2019 - Nguồn: Govalue.vn

Nếu muốn tạo ra các chứng chỉ quỹ (CCQ) thì các APs (Là những tổ chức, công ty chứng khoán được quỹ ETF uỷ quyền): chỉ việc mua chính xác từng loại cổ phiếu theo danh được công bố. Sau đó hoán đổi chúng cho quỹ ETF (ETFs) để đổi lấy các CCQ.

Và số lượng CCQ cho một lần hoán đổi ở Việt Nam tối thiểu là 100.000 CCQ.

Việc hoán đổi đựa trên cơ chế chênh lệnh giá sau đây:

Quá trình 1: 

Do giá của CCQ của ETF được niêm yết trên sàn chứng khoán, sẽ có thời điểm xảy ra tình trạng giá trị của 1 CCQ tăng lên (do giá trị của rổ chứng khoán tăng – Ví dụ là chỉ số VN30 tăng)

Khi đó, APs sẽ mua các CCQ này trên sàn và đem đi hoán đổi lấy cổ phiếu thực với ETFs – Redemption (2)

etf-la-gi (4)

Và sau đó đem bán số cổ phiếu thực này trên thị trường và hưởng phần chênh lệch giá 0.1 $ (4)

Hành động này tiếp tục được lặp lại, cho tới khi không còn khoảng chênh lệch giá giữa CCQ và và chỉ số VN30.

Do APs đang mua vào CCQ (khiến CCQ có xu hướng tăng lên) và bán ra các cổ phiếu thực (khiến VN30 có xu hướng giảm đi), dẫn tới khoảng chênh lệch này dần về 0.

Quá trình 2:

Ngược lại, khi giá trị thực của CCQ giảm (chỉ số VN30 giảm) nhưng thị giá ETF chưa kịp điều chỉnh.

etf-la-gi (1a)

APs sẽ đi mua các cổ phiếu thực trên thị trường và đem đi hoán đổi với ETFs để tạo thành CCQ mới – Creation (3).

etf-la-gi (3)

Sau đó đem bán các CCQ mới này trên thị trường để hưởng khoảng chênh lệch giá 0.1$ (5).

=> Chính nhờ cơ chế mua bán chênh lệch này mà giá của CCQ ETF luôn neo theo 1 chỉ số nhất định (trong trường hợp này là VN30).

Nếu bạn đang tự hỏi: Vậy mô phỏng theo một chỉ số thì có tác dụng gì?

Tại sao chúng ta không sở hữu luôn các chứng khoản trong rổ chỉ số mà phải mua chứng chỉ quỹ ETF?

Mình xin trả lời: 

Trong thực tế bạn sẽ rất hay gặp tình trạng phân bổ vốn không hợp lý, những cổ phiếu chiếm tỷ trọng thấp thì lại tăng rất mạnh.

Ngược lại, những cổ phiếu chiếm tỷ trọng lớn lại giảm hoặc không tăng.

Quỹ ETF sẽ giúp bạn giải quyết được vấn đề trên, bởi danh mục đã được xây dựng theo sát chỉ số VN30.

Đừng coi thường sức mạnh của chỉ số…

Ngay những nhà quản lý quỹ tài năng nhất cũng rất khó để chiến thắng được chỉ số trong dài hạn.

Tại phố Wall, người ta đã thống kê thành tích hoạt động của 355 quỹ đầu tư chủ động từ 1970 đến 2006 so với tỷ suất sinh lợi của chỉ số S&P 500.

Và kết quả là:

233 quỹ dừng hoạt động (do thua lỗ)

72 quỹ có tỷ suất lợi nhuận kém hơn chỉ số S&P 500

24 quỹ có tỷ suất lợi nhuận vượt trội hơn chỉ số S&P 500

Quy tụ những người giỏi thất phố Wall thì cũng chỉ có 24 quỹ (6.7% – một con số khá khiêm tốn) là có thể chiến thắng được chỉ số S&P 500.

Có một điểm thú vị là: Nếu như bạn là một nhà đầu tư bình thường và đầu tư mô phỏng theo chỉ số S&P500 thì tỷ suất lợi nhuận của bạn cũng hơn 305 quỹ đầu tư chuyên nghiệp với đội ngũ chuyên gia phân tích đẳng cấp.

Cho thấy mọi phương pháp định giá phức tạp, hay những tỷ lệ phân bổ danh mục được tính toán kĩ càng bởi các nhà quản lý quỹ chuyên nghiệp…Cũng đang dần lu mờ trước tính hiệu quả của chỉ số chung. (khôn ngoan không lại với “dời” …là có thật các bạn ạ;))

Đúng như Warren Buffett đã nói: “Bạn không cần có chỉ số IQ cao để trở thành một nhà đầu tư thành công”

Xem thêm: Chỉ số tài chính #3: EPS là gì? Công thức tính, ý nghĩa và ứng dụng của EPS trong đầu tư

Hướng dẫn đầu tư chứng chỉ quỹ ETF

Mua bán trực tiếp trên sàn

Các chứng chỉ quỹ ETF đều được niêm yết trên sàn chứng khoán, bạn có thể giao dịch chứng chỉ quỹ như một mã chứng khoán thông thường.

Ví dụ:

Quỹ ETF nội VFM ETF đã niêm yết trên sàn chứng khoán TP. Hồ Chí Minh (HOSE) từ năm 2014 với mã giao dịch là E1VFVN30.

etf-la-gi (1b)

Giá của 1 chứng chỉ quỹ (CCQ) được giao bán ngày 1/4/2021 là 21.5/CCQ.

Bạn hoàn toàn có thể sử dụng tài khoản chứng của mình để giao dịch như một cổ phiếu thông thường.

Sự khác nhau giữa quỹ ETF và các quỹ chủ động

Với mục đích hoạt động khác nhau, quỹ ETF và các quỹ chủ động có một số điểm khác nhau nhất định:

etf-la-gi (2)

Tóm lại, quỹ ETF hoạt động dựa trên nguyên lý cơ bản rằng:

“Quy mô thị trường luôn tăng trưởng trong dài hạn.”

Một vài doanh nghiệp cụ thể khủng hoảng hoặc kinh doanh kém đi không quá quan trọng… Bởi nó luôn được thay thế bằng các doanh nghiệp khác tốt hơn.

Điều này khá hợp lý nếu bạn nhìn lại thị trường chứng khoán Việt Nam từ khi thành lập từ năm 2000… Tới giờ hàng loạt các cổ phiếu “hot” như: HAG, HNG, PVD, FLC, CII đã từng lọt vào rổ chỉ số VN30.

Sau rồi cũng được thay thế bằng những doanh nghiệp hiệu quả hơn như: VIC, VHM, HPG, PNJ, FPT…

Không có gì đảm bảo cho sự tồn tại mãi của các doanh nghiệp mới này. Nhưng có một điều chúng ta có thể dự báo được là quy mô nền kinh tế ngày càng tăng, quy mô thị trường, vốn hóa doanh nghiệp càng tăng.

Kéo theo đó là các chỉ số như VN30 cũng sẽ có xu hướng tăng trong dài hạn.

Các quỹ chủ động tin rằng, họ có thể luôn tìm kiếm được các doanh nghiệp tăng trưởng tốt và thoái vốn ở thời điểm hợp lý.

Tuy nhiên số liệu đã chứng minh ngay cả những bộ óc sừng sỏ nhất phố Wall cũng dần bị chỉ số S&P 500 khuất phục.

Lịch cơ cấu danh mục ETF ở Việt Nam

Như đã đề cập ở phần trên, các quỹ ETF sẽ phải review lại danh mục thường xuyên, để đảm bảo tính mô phỏng chỉ số của quỹ.

Ở thời điểm review danh mục, thị trường chứng khoán sẽ có những biến động nhất định.

Dưới đây là lịch review danh mục của một số quỹ ETF lớn tại Việt Nam:

etf-la-gi (5)

Tiêu chí review hàng đầu của các quỹ ETF này là vốn hóa và thanh khoản của cổ phiếu.

Ví dụ như tiêu chí lọt vào danh mục của FTSE Vietnam ETF:

– Thuộc top 92% vốn hóa lớn nhất Vietnam All Share

– Vốn hóa trên 25.000 tỷ

– Tỷ lệ Free float trên 5%

– Room khối ngoại còn lại lớn hơn 2%,…

Lời kết:

Như vậy qua bài viết bạn đã biết được ETF là quỹ “Hoán Đổi Danh Mục” được lập ra để mô phỏng theo một chỉ số nhất định (như VN30), cho phép nhà đầu tư mua bán chứng chỉ quỹ (CCQ) như một mã cổ phiếu để tìm kiếm lợi nhuận. Khi đầu tư qua các quỹ ETF bạn không cần phải phân tích 1 công ty nhất định mà chỉ cần nghiên cứu, đánh giá một ngành nghề mà bạn cho rằng sẽ có triển vọng trong tương lai, đầu tư vào quỹ ETF khá an toàn vì bạn đang đầu tư vào một thị trường tăng trưởng chứ không phải 1 công ty đơn lẻ và quy mô của một thị trường thì thường sẽ tăng trong dài hạn…

Nếu cảm thấy bài viết hữu ích thì hãy like, share để ủng hộ mình nhé…

Còn nếu bạn là người mới, muốn tìm hiểu những kiến thức bài bản, cô đọng trong đầu tư chứng khoán để có thể tự mình đầu tư thì có thể tham khảo khóa học đầu tư chứng khoán bên dưới (click qua link sẽ được giảm giá 40%).

5/5
5/5