→ Bài viết trước: Cổ phiếu nên tránh #2: Công ty kinh doanh quá nhiều ngành nghề!
Một doanh nghiệp dễ bị chèn ép, chi phối, độc quyền → dễ phải chịu đựng những tình cảnh bi đát, bị dồn vào đường cùng, phải thỏa hiệp với những điều kiện bất lợi. Do đó, về lâu dài doanh nghiệp này khó có được sự bùng nổ bứt phát, thậm chí là trì trệ, tồi tệ hơn nữa có thể đứng trước bờ vực phá sản.
Vậy, vì sao bạn nên tránh mua cổ phiếu của những Công ty có những dấu hiệu trên. Bài viết này sẽ giúp bạn tìm ra câu trả lời thỏa đáng. Cùng bắt đầu nhé
Cổ phiếu nên tránh #3: Công ty dễ bị chi phối – ép giá – độc quyền
Nội dung chính:
Công ty dễ bị chi phối là như thế nào?
Mình sẽ một lấy ví dụ thực tế về cổ phiếu Zynga là Công ty chuyên sản xuất game để chạy trên mạng xã hội Facebook
Zynga sản xuất các trò chơi nông trại nổi tiếng như FarmVille và The Pioneer Trail với hơn 300 triệu người dùng trong tay
Tuy nhiên, sau đó giá cổ phiếu của Zynga đã lao dốc rất mạnh, chỉ còn vài đô la/cổ phiếu. Vì sao vậy???
Lý do là bởi:
- Doanh thu của Zynga quá phụ thuộc vào ông lớn facebook
- Nếu cứ duy trì kiếp sống ký sinh trên facebook, Zynga sẽ hoàn toàn bị chi phối và không có lối thoát
⇒ Zynga đã nhận được bài học xương máu từ việc “xây nhà trên đất của người khác”
Xem giá cổ phiếu của Zynga mới nhất tại link bên dưới:
Còn tình hình ở Việt Nam thì sao?
Ở Việt Nam, ngành thép bị bị phụ thuộc và chi phối bởi ngành bất động sản
Nói chung, ngành vật liệu xây dựng bị phụ thuộc vào ngành bất động sản
Khi hoạt động ngành kinh doanh bất động sản đóng băng → thì ngành vật liệu xây dựng sẽ gặp khó khăn và ngược lại
Thực tế cho thấy: khi ngành bất động sản ở Việt Nam khởi sắc thì thì các cổ phiếu ngành vật liệu xây dựng như: Hòa Phát (HPG), Hoa Sen (HSG), Vicoston… được hưởng lợi!
Ngược lại, nếu bất động sản đóng băng thì cổ phiếu của các công ty này cũng quay đầu đi xuống!
Điều này không có nghĩa là mình khuyên bạn không nên mua cổ phiếu của ngành thép (mà bạn cần phải dựa vào phân tích cơ bản và phân tích kỹ thuật và chọn thời điểm hợp lý để mua).
Tất cả các ngành đều có mối liên quan mật thiết đến nhau, một ngành bị ảnh hưởng thì các ngành khác cũng sẽ bị ảnh hưởng theo (chỉ khác là mức độ ảnh hưởng ít hay nhiều mà thôi). Điều mình muốn nói là bạn nên tránh những Công ty chỉ có 1 (khách hàng duy nhất!) hoặc 1 số khách hàng (thiểu số) mà doanh thu và lợi nhuận của Công ty ấy bị phụ thuộc vào những khách hàng này.
Tương tự như Công ty Zynga ở ví dụ trên, ở Việt Nam còn có Công ty CP tập đoàn Yeah1 (YEG) – là một công ty chuyên về mảng giải trí và truyền thông trên nền tảng của Youtube.
Nguồn thu chính của Yeah1 đến từ việc làm những video giải trí đăng lên youtube và thu tiền quảng cáo.
Trong thời gian vừa rồi, do vi pham chính sách Cộng đồng của Youtube nên đã bị Youtube cắt hợp đồng quảng cáo → khiến doanh thu của Yeah1 giảm đột ngột! → kéo theo việc cổ phiếu của công ty này cũng bị bán tháo → giá cổ phiếu đã từng ở mức đỉnh là 350.000 đồng/cổ phiếu, hiện xuống chỉ còn khoảng 20.000 đồng/cổ phiếu (giảm đến 94% giá trị)
Vì sự cố đột ngột này, đã khiến nhiều nhà đầu tư đã phải cắt lỗ cổ phiếu YEG – thua lỗ cả trăm tỉ đồng
Xem giá cổ phiếu của YEG mới nhất tại link bên dưới:
→ Xem thêm: Có 15 triệu đồng thì nên đầu tư thế nào?
Bị khách hàng gây khó dễ là như thế nào?
Trước tiên, bạn cần biết 2 khái niệm trong kinh doanh là: B2B và B2C
♦ B2B: Nghĩa là Business to Business, tức là doanh nghiệp bán hàng cho doanh nghiệp, như: bán điện, bán sắt thép, bán linh kiện điện tử, hàng công nghiệp…
♦ B2C: Nghĩa là Business to Customer, tức là doanh nghiệp bán trực tiếp cho khách hàng. Ví dụ như: Bán sữa, bán kem, bán dầu ăn…
Doanh nghiệp bị gây khó dễ là như thế nào?
Công ty A phải bán hàng qua trung gian là Công ty B, chứ không bán được trực tiếp cho khách hàng.
Ví dụ: Công ty sản xuất vỏ ô tô thì phải bán sản phẩm cho Công ty lắp ráp và cung ứng ô tô (chứ không thể bán vỏ ô tô trực tiếp cho khách hàng được)…→ mô hình B2B
Nếu bên B gây khó dễ, ép giá → thì buộc bên A buộc phải chấp nhận vì không còn kênh nào khác để tiêu thụ sản phẩm.
Khi ông lớn B không tiếp tục hợp tác (như Youtube cắt hợp đồng quảng cáo với Yeah1) → thì tình hình kinh doanh của A sẽ trở nên rất bi đát!
Câu chuyện về Công ty thủy điện VSH
Sau đây là câu chuyện bi đát của Công ty CP Thủy điện Vĩnh Sơn – Sông Hinh (VSH)
Công ty CP Thủy điện Vĩnh Sơn – Sông Hinh chuyên bán điện cho Tập đoàn điện lực Việt Nam (EVN)
Khi ông lớn EVN đòi giảm giá mua điện → VSH buộc phải cắn răng mà chịu ⇔ Vì VSH chỉ có EVN là khách hàng duy nhất!
Với cơ chế độc quyền mua điện như hiện nay → EVN trả bao nhiêu tiền thì VSH đành phải ghi nhận bấy nhiêu.
“Chơi với ông lớn dễ bị tai nạn”
Và đúng là tai nạn đã xảy ra thật! Bởi VSH đã có lúc bị EVN thiếu nợ hàng trăm tỉ đồng nhưng rất khó đòi.
Xem giá cổ phiếu của VSH mới nhất tại link bên dưới:
Kết luận
Khi phân tích cơ bản về một Công ty, bạn cần tìm hiểu xem khách hàng chính của Công ty đó là ai? → để có thể dự đoán thu nhập của doanh nghiệp đó trong tương lai có bền vững hay không.
Bạn có thể tìm thấy thông tin này trong báo cáo tài chính và báo cáo thường niên của Công ty.
Từ đầu năm 2021 đến nay, Chứng khoán Việt Nam đã có sự bùng nổ, với sự gia nhập của một lượng lớn nhà đầu tư F0 (Nhà đầu tư mới). Vì thế đã mở ra một xu hướng mới khiến thị trường chứng khoán ngày càng trở nên sôi động và hấp dẫn. Và cơ hội dành cho bạn còn rất nhiều.
Hãy bắt đầu càng sớm càng tốt! Nếu bạn không làm, người khác sẽ làm.
♦ Bài viết tiếp theo: CP nên tránh 4: Công ty có sản phẩm dễ bão hòa & lỗi thời!